(TVPLVNO) – Sáng ngày 31/03/2025, tại số 412/2, đường Huỳnh Tấn Phát, KP 1, phường Bình Thuận, quận 7, Tp.HCM, Viện Nghiên cứu Chính sách pháp luật và Kinh tế hội nhập (IRLIE) phối hợp với Viện Nghiên cứu Thị trường – Truyền thông Quốc tế (IMRIC) và Tạp chí Doanh nghiệp và Trang trại Việt Nam đã tổ chức buổi tham vấn pháp lý bằng hình thức trực tuyến cho cộng đồng doanh nghiệp và các độc giả liên quan đến Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ 2024; Bộ Luật Hình sự năm 2015; Bộ Luật Hình sự và Thông tư 38/2024/TT-BGTVT; Nghị định 168/2024/ NĐ-CP; Nghị định 168 nhằm lan toả tuyên truyền, phổ biến tư vấn pháp luật và trợ giúp pháp lý miễn phícho người dân và doanh nghiệp.
Trong suốt thời gian qua, việc các luật gia, luật sư tư vấn miễn phí trực tiếp và trực tuyến qua điện thoại, Zalo, Viber để trả lời các thắc mắc pháp lý cho người dân và doanh nghiệp. Đây là hoạt động thiết thực, thường xuyên của Viện IMRIC; Viện IRLIE; Tạp chí DN&TTVN; Trung tâm tư vấn pháp luật Toàn Tâm (TTLCC); Trung tâm tư vấn pháp luật Minh Sơn (TTTVPLMS) với mong muốn góp phần nâng cao kiến thức pháp luật và chấp hành pháp luật của người dân. Các luật gia, luật sư tham gia vào các quan hệ này để hỗ trợ pháp lý như tạo thêm sức mạnh, sự hiểu biết để việc giải quyết các vướng mắc đó được thực hiện hiệu quả, thực tế.
Tại buổi tham vấn pháp lý, các luật gia, luật sư Trung tâm tư vấn pháp luật Minh Sơn (TTTVPLMS) đã đặt vấn đề và giải đáp các thắc mắc, cụ thể: Trường hợp thứ nhất: Hành vi điều khiển ô tô chậm dưới tốc độ tối thiểu trên đường cao tốc, tài xế sẽ bị xử phạt theo quy định tại Nghị định 168/2024/NĐ-CP, có hiệu lực thi hành từ 1/1/2025. Trường hợp thứ hai: Người đi bộ vào cao tốc, cố tình lao vào ô tô, liệu tài xế có phải đền bù hay bị truy cứu trách nhiệm hình sự là tình huống khiến nhiều người quan tâm.
Trường hợp thứ nhất: Ô tô chạy ‘rùa bò’ trên cao tốc bị phạt bao nhiêu tiền?
Trên đường cao tốc, các phương tiện thường di chuyển với tốc độ cao, do đó các biển báo tốc độ thường ghi rõ giới hạn tốc độ tối đa, tối thiểu trên từng đoạn đường. Qua đó, việc quy định tốc độ tối thiểu nhằm đảm bảo luồng giao thông thông suốt, tránh hiện tượng ùn tắc và giảm nguy cơ tai nạn do xe chạy quá chậm làm cản trở dòng xe phía sau.
Căn cứ theo quy định tại Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ 2024 (có hiệu lực từ 1/1/2025), người lái xe, người điều khiển xe máy chuyên dùng trên đường cao tốc phải tuân thủ quy tắc giao thông đường bộ, trong đó có quy định về tốc độ tối đa, tối thiểu.
Theo Thông tư 38/2024/TT-BGTVT (có hiệu lực từ 1/1/2025) quy định tốc độ khai thác tối đa, tốc độ khai thác tối thiểu cho phép đối với các loại xe cơ giới, xe máy chuyên dùng trên đường cao tốc.
Theo đó, tốc độ khai thác tối thiểu cho phép trên đường cao tốc là 60 km/h. Trường hợp đường cao tốc có tốc độ thiết kế 60 km/h thì tốc độ khai thác tối thiểu thực hiện theo phương án tổ chức giao thông được cấp có thẩm quyền phê duyệt.
Do đó, kể từ năm 2025, các trường hợp ô tô chạy dưới tốc độ tối thiểu sẽ bị xử phạt theo quy định tại Nghị định 168/2024/ NĐ-CP. Cụ thể, phạt tiền từ 800.000 đồng đến 1.000.000 đồng đối với người điều khiển xe thực hiện hành vi điều khiển xe chạy dưới tốc độ tối thiểu trên đoạn đường bộ có quy định tốc độ tối thiểu cho phép.
Cạnh đó, ngoài mức phạt trên được áp dụng với hành vi điều khiển ô tô chạy tốc độ thấp hơn các xe khác đi cùng chiều mà không đi về làn đường bên phải chiều đi của mình, trừ trường hợp các xe khác đi cùng chiều chạy quá tốc độ quy định.
Đối với xe máy, phạt tiền từ 200.000 đồng đến 400.000 đồng đối với người điều khiển xe thực hiện hành vi điều khiển xe chạy dưới tốc độ tối thiểu trên đoạn đường bộ có quy định tốc độ tối thiểu cho phép.
Căn cứ theo quy định của Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ 2024, người lái xe, người điều khiển xe máy chuyên dùng trên đường cao tốc phải tuân thủ quy tắc giao thông đường bộ sau đây: Trước khi nhập vào làn đường của đường cao tốc phải có tín hiệu xin vào và phải nhường đường cho xe đang chạy trên đường, quan sát xe phía sau bảo đảm khoảng cách an toàn mới cho xe nhập vào làn đường sát bên phải, nếu có làn đường tăng tốc thì phải cho xe chạy trên làn đường đó trước khi nhập vào làn đường của đường cao tốc; Khi chuẩn bị ra khỏi đường cao tốc phải quan sát biển báo hiệu chỉ dẫn, thực hiện chuyển dần sang làn đường sát bên phải, nếu có làn đường giảm tốc thì phải cho xe di chuyển trên làn đường đó trước khi ra khỏi đường cao tốc; Không được cho xe chạy ở làn dừng xe khẩn cấp và phần lề đường; Các quy tắc giao thông đường bộ khác quy định tại Chương này.
Trường hợp thứ hai: Người đi bộ bất ngờ lao vào xe container trên cao tốc, tài xế phải bồi thường?
Người đi bộ vào cao tốc, cố tình lao vào ô tô, liệu tài xế có phải đền bù hay bị truy cứu trách nhiệm hình sự là tình huống khiến nhiều người quan tâm.
Qua đó, đường cao tốc là đường dành riêng cho xe cơ giới, pháp luật nghiêm cấm người đi bộ đi vào.Căn cứ theo Khoản 3, Điều 25, Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ 2024 quy định, người đi bộ không được phép đi trên đường cao tốc (trừ người, phương tiện giao thông đường bộ và thiết bị phục vụ việc quản lý, bảo trì đường cao tốc).
Trong đó, nếu cố tình vi phạm sẽ bị xử phạt hành chính từ 400.000 đến 600.000 hoặc thậm chí có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Mặt khác, trường hợp người đi bộ cố ý đi vào làn đường cao tốc và bị các phương tiện khác gây ra tai nạn sẽ căn cứ vào tính chất, mức độ, lỗi của các bên để giải quyết theo quy định của pháp luật.
Căn cứ theo Điều 260 của Bộ Luật Hình sự năm 2015, nếu cơ quan chức năng xác định nguyên nhân do người đi bộ, người đi bộ sẽ phải chịu hoàn toàn trách nhiệm do mình gây ra bao gồm trách nhiệm hình sự về tội: Vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ. Tùy vào tính chất và mức độ vi phạm khung hình phạt từ 1 năm cho đến 15 năm. Đồng thời, người đi bộ còn phải chịu trách nhiệm dân sự trong đó có bồi thường thiệt hại về tài sản là phương tiện giao thông bị hư hỏng do tai nạn và bồi thường về tổn thất tinh thần cho tài xế theo quy định.
Ngoài ra, nếu người điều khiển xe cơ giới chỉ được coi là có lỗi, phải chịu trách nhiệm pháp lý nếu người điều khiển phương tiện có khả năng quan sát, còn thời gian để xử lý tình huống nhưng thiếu chú ý quan sát, không giảm tốc độ mới phải chịu trách nhiệm pháp lý. Căn cứ theo quy định tại Điều 260 của Bộ Luật Hình sự: Nếu người điều khiển điều khiển xe ô tô đi đúng phần đường, đúng tốc độ và không có vi phạm quy định nào về an toàn giao thông, lái xe sẽ không phải chịu trách nhiệm kể cả trong trường hợp người đi bộ cố tình đi vào làn đường để tự tử.
Căn cứ theo Nghị định 168, mức phạt tiền từ 400.000 đồng- 600.000 đồng cho hành vi đi bộ vào cao tốc…Các luật gia, luật sư của Trung tâm tư vấn pháp luật Minh Sơn khuyến nghị, cần phải tăng cường công tác tuyên truyền, ngăn chặn để tránh gây nguy hiểm cho các phương tiện giao thông.
Luật sư Phạm Lan Thảo – PGĐ Trung tâm tư vấn pháp luật Minh Sơn
