(TVPLVNO) – Thông thường các doanh nghiệp khi xảy ra vụ việc mới thuê dịch vụ pháp lý, do vậy thiệt hại trong kinh doanh là vô cùng lớn. Nhiều trường hợp do thiếu hiểu biết pháp luật dẫn tới phá sản. Xác định được điều này, Viện Nghiên cứu Thị trường – Truyền thông Quốc tế (IMRIC) phối hợp với Viện Nghiên cứu Chính sách pháp luật và Kinh tế hội nhập (IRLIE) và Tạp chí Doanh nghiệp và Trang trại Việt Nam (TC DN&TTVN) giao Trung tâm tâm tư vấn pháp luật Toàn Tâm (TTLCC) phối hợp với Trung tâm tư vấn pháp luật Minh Sơn (TTTVPLMS) thường xuyên tổ chức tham vấn pháp lý với mục đích giúp các doanh nghiệp phòng ngừa các rủi ro từ xa chứ không phải chi khi xảy ra vụ việc mới tìm hướng giải quyết.
Sáng ngày 04/06/2025, tại số 414, đường Huỳnh Tấn Phát, phường Bình Thuận, quận 7, Tp.HCM, Trung tâm tư vấn pháp luật Toàn Tâm (TTLCC) và Trung tâm tư vấn pháp luật Minh Sơn (TTTVPLMS) đã tổ chức buổi tuyên truyền, phổ biến pháp luật cho các doanh nghiệp đồng hành, các doanh nghiệp thành viên không chỉ tham gia góp ý xây dựng và hoàn thiện chính sách, pháp luật mà còn tích cực hỗ trợ pháp lý cho các doanh nghiệp…Đặc biệt, dành cho Câu lạc bộ Báo chí và Pháp luật và Câu lạc bộ Doanh nghiệp IMRIC – IRLIE bằng hình thức trực tuyến và trực tiếp.
Có thể thấy, thông qua việc tổ chức tuyên truyền phổ biến pháp luật, không chỉ tạo sự kết nối giữa các doanh nghiệp mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp thông tin cho Doanh nghiệp về pháp luật, chính sách, quy định của Đảng, Nhà nước và cơ quan quản lý liên quan đến hoạt động đầu tư, sản xuất kinh doanh để doanh nghiệp nghiên cứu, ứng dụng…
Qua đó, tại các buổi tham vấn pháp lý còn tập trung cung cấp dịch vụ về thành lập, tái cấu trúc Doanh nghiệp; Liên kết, phối hợp với các cơ sở có chức năng để tổ chức đào tạo, tập huấn, bồi dưỡng theo nhu cầu của Doanh nghiệp. Đây là hoạt động thiết thực của Viện IMRIC; Viện IRLIE và TC DN&TTVN để góp phần nâng cao kiến thức pháp luật và chấp hành pháp luật của người dân, doanh nghiệp. Các chuyên gia, các nhà khoa học, luật gia, luật sư, các tư vấn viên pháp luật tham gia vào các quan hệ này để hỗ trợ pháp lý như tạo thêm sức mạnh, sự hiểu biết để việc giải quyết các vướng mắc đó được thực hiện hiệu quả, thực tế…
Tại buổi tham vấn pháp lý, TS. Hồ Minh Sơn đã chia sẻ về hai tình huống liên quan đến việc lừa đảo trên không gian mạng – huấn luyện viên thể hình quật ngã CSGT ở Hà Nội luôn được cộng đồng doanh nghiệp quan tâm, xin trích dẫn hai tình huống mà TS. Hồ Minh Sơn tham vấn pháp luật như sau:
Tình huống thứ nhất: Lừa đảo trên không gian mạng, đối diện hình phạt nào?
Cụ thể, Công an tỉnh Đồng Nai mới đây cho biết vừa phối hợp với Cục Cảnh sát Hình sự Bộ Công an và công an nhiều tỉnh thành triệt phá thành công đường dây hoạt động lừa đảo trên không gian mạng có hàng chục nghìn người đầu tư với số tiền hơn 10.000 tỷ đồng. Vào khoảng đầu năm 2024, Công an tỉnh Đồng Nai phát hiện nhóm đối tượng hoạt động lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên không gian mạng, với thủ đoạn lập sàn giao dịch tiền ảo (MTC – Matrix Chain), lôi kéo nạn nhân trên địa bàn các tỉnh thành trên toàn quốc tham gia với vai trò là nhà đầu tư tiền ảo.
Xác định đây hoạt động của nhóm đối tượng tinh vi, ẩn dưới nhiều lớp vỏ bọc rất phức tạp, Công an tỉnh Đồng Nai đã lập chuyên án đấu tranh và phối hợp với Cục Cảnh sát Hình sự Bộ Công an; CATP Hà Nội, CATP Hồ Chí Minh và Công an các tỉnh Hưng Yên, Bình Định, Đăk Lăk, Gia Lai, Bắc Giang thành nhiều mũi đồng loạt phá án, bắt giữ và khám xét nơi ở của các đối tượng cầm đầu. Trong đó có: Nguyễn Quốc Hùng, Bùi Thị Thanh Nga; Hồ Long Trí, Đinh Hữu Hay,Thân Văn Hiệp.
Kết quả điều tra bước đầu, Công an tỉnh Đồng Nai xác định, từ tháng 2/2023, Nguyễn Quốc Hùng thuê viết phần mềm Dự án đồng tiền ảo với giá 20.000 USD, sau đó Hùng bàn tính với Bùi Thị Thanh Nga góp vốn 400 triệu đồng. Để thực hiện hành vi chiếm đoạt tiền của người tham gia, Hùng tạo ví điện tử “SafePal” trên nền tảng B2B Smart trade. Mỗi một người tham gia dự án phải đóng 1 USD vào ví nền tảng, sau đó Hùng và Nga sử dụng khoảng 40% chi cho người dẫn đầu khu vực, 5% để quảng bá đồng tiền MTC và chi phí sự kiện, 55% còn lại Hùng và Nga rút ra để chi tiêu cá nhân.
Dưới góc độ pháp lý, theo quy định của pháp luật, hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản là việc dùng thủ đoạn gian dối để chiếm đoạt tài sản của người khác từ 2 triệu đồng trở lên. Vì vậy, để buộc tội các bị can trong vụ án lừa đảo qua sàn giao dịch tiền ảo Matrix Chain, cơ quan tiến hành tố tụng sẽ phải làm rõ phương thức, thủ đoạn phạm tội của các đối tượng – cụ thể là hành vi khiến nạn nhân hiểu lầm, tưởng rằng việc nộp tiền vào sàn sẽ sinh lời, từ đó dẫn đến bị chiếm đoạt tài sản.
Pháp luật không cấm các tổ chức, cá nhân thực hiện hoạt động đầu tư. Thế nhưng, việc đầu tư phải tuân thủ quy định pháp luật, tuyệt đối không được lợi dụng hoạt động đầu tư tài chính để chiếm đoạt tài sản của người khác. Nếu một người sử dụng thủ đoạn gian dối trong hoạt động đầu tư tài chính hoặc đầu tư tiền ảo để chiếm đoạt tiền của những người nhẹ dạ, cả tin hoặc ham lợi, số tiền chiếm đoạt từ 2 triệu đồng trở lên thì hành vi này đủ yếu tố cấu thành tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” theo Điều 174, Bộ luật Hình sự hiện hành.
Căn cứ vào Điều 174, Bộ luật Hình sự quy định mức hình phạt thấp nhất là cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm; mức cao nhất là tù từ 12 năm đến 20 năm hoặc tù chung thân nếu chiếm đoạt tài sản có giá trị từ 500 triệu đồng trở lên. Với số tiền bị cáo buộc chiếm đoạt lên tới hơn 10.000 tỷ đồng – được xem là đặc biệt lớn, nếu bị chứng minh có tội, các đối tượng trong vụ án có thể phải đối mặt với khung hình phạt cao nhất của tội danh này.
Hiện nay, do thiếu hành lang pháp lý liên quan đến tiền ảo, tài sản ảo, nhiều năm qua, hàng trăm đối tượng đã lợi dụng sự mơ hồ này để thực hiện các hoạt động đầu tư kinh doanh tiền ảo như một phương thức kiếm tiền nhanh. Nhiều người tham gia vào các hoạt động này nhưng không hiểu rõ bản chất pháp lý, trong khi các đối tượng lừa đảo lại tận dụng tình hình để thành lập các sàn giao dịch tiền ảo, sàn chứng khoán quốc tế giả mạo, từ đó chiếm đoạt tài sản.
Để thực hiện hành vi phạm tội, các đối tượng thường thuê người lập nền tảng điện tử, ví điện tử, xây dựng sàn giao dịch, tiếp nhận chuyển giao công nghệ, từ đó can thiệp hệ thống, vận hành theo hướng có lợi cho việc lừa đảo. Trong giai đoạn đầu, nhà đầu tư có thể nhận một khoản lãi nhỏ để tạo lòng tin, sau đó khi nhiều người đổ tiền vào thì các đối tượng sẽ chiếm đoạt toàn bộ số tiền. Nhiều nạn nhân không đủ kiến thức nên lầm tưởng mình bị thua lỗ do tác động thị trường, do rủi ro đầu tư thông thường. Một số người dù nghi ngờ nhưng vì lòng tham vẫn tiếp tục nộp tiền, dẫn đến hậu quả nghiêm trọng.
Khuyến nghị, cần sớm hoàn thiện hệ thống pháp luật về tiền ảo, tài sản ảo nhằm quản lý chặt chẽ hoạt động giao dịch này, tránh để các đối tượng lợi dụng kẽ hở pháp lý để phạm tội. Cùng với đó, cũng cần tăng cường trách nhiệm của các đơn vị cung cấp dịch vụ viễn thông, nền tảng số, mạng xã hội trong việc kiểm soát, ngăn chặn và xử lý các hành vi lợi dụng công nghệ để lừa đảo chiếm đoạt tài sản.
Tình huống thứ hai: Pháp lý huấn luyện viên thể hình quật ngã CSGT ở Hà Nội, có thể áp dụng điều 330 Bộ luật Hình sự.
Cụ thể, vào tối 31/5 mới đây, Thượng úy Lê Duy Khánh (cán bộ Đội CSGT đường bộ số 9, Phòng CSGT Công an TP Hà Nội) làm nhiệm vụ cùng tổ công tác tại khu vực xã Song Phượng, huyện Đan Phượng, phát hiện Lam Anh điều khiển xe máy có biểu hiện nghi vấn nên yêu cầu dừng xe để kiểm tra. Tuy nhiên, nam thanh niên không chấp hành, lao xe vượt qua tổ công tác, khi đi qua khoảng 10m, Lam Anh dừng xe, đi bộ đến gần thượng úy Khánh để chửi bới rồi quật cán bộ này ngã xuống đường. Thượng úy Khánh bị thương, chảy máu đầu và được đưa đi cấp cứu tại bệnh viện. Một ngày sau, Lam Anh bị công an tạm giữ. Sau đó, Công an TP Hà Nội đang tạm giữ Bùi Lam Anh (Huấn luyện viên thể hình, 23 tuổi, ở huyện Đan Phượng, TP Hà Nội) để điều tra hành vi Chống người thi hành công vụ.
Có thể thấy, hành vi của Lam Anh trong vụ việc này có tính chất coi thường pháp luật, thể hiện tính côn đồ, sẵn sàng dùng vũ lực để chống đối lực lượng chức năng thực thi nhiệm vụ. Với thân hình to lớn, vạm vỡ lại có công việc chính là huấn luyện viên thể hình nên khi Lam Anh dùng vũ lực tấn công đã gây thương tích, tổn hại sức khỏe cho chiến sĩ công an.
Do đó, hành vi của Lam Anh là nguy hiểm cho xã hội, do đó, lực lượng chức năng tạm giữ Lam Anh để điều tra, xử lý hành vi vi phạm là có căn cứ, phù hợp với quy định pháp luật. Căn cứ theo điều 330 Bộ luật Hình sự, có thể hiểu mục đích ban đầu Lam Anh có biểu hiện chống đối lực lượng chức năng thực thi nhiệm vụ, công vụ, trốn tránh việc bị xử lý hành vi vi phạm pháp luật. Hành vi này có dấu hiệu của tội danh “Chống người thi hành công vụ”.
Cấu thành tội phạm của tội chống người thi hành công vụ được quy định như sau: Người nào dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực hoặc dùng thủ đoạn khác cản trở người thi hành công vụ thực hiện công vụ của họ hoặc ép buộc họ thực hiện hành vi trái pháp luật thì bị xử lý về tội Chống người thi hành công vụ. Mức phạt áp dụng cho tội danh này là phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm.
Căn cứ theo quy định tại điều 134 Bộ luật Hình sự, thực tế hành vi của Lam Anh đã gây tổn hại sức khỏe, gây thương tích cho cán bộ công an. Theo đó, trường hợp chiến sĩ công an bị tổn hại sức khỏe từ 11% hoặc dưới 11% nhưng nếu thuộc các tình tiết định khung của tội danh, trong đó có tình tiết phạm tội đối với người đang thi hành công vụ hoặc vì lý do công vụ của nạn nhân, thì có thể bị khởi tố về hành vi “Cố ý gây thương tích”.
Trong trường hợp trên, hành vi của Lam Anh có thể đồng thời thỏa mãn hành vi có dấu hiệu của tội Chống người thi hành công vụ và tội danh Cố ý gây thương tích (trường hợp thượng úy Khánh có thương tích).
Mặc dù vậy, phân tích theo lý luận và nguyên tắc hấp dẫn về tội danh, thu hút tội danh, một hành vi có dấu hiệu của từ 2 tội danh trở lên thì chỉ xử lý về tội danh có khung hình phạt nặng hơn. Do vậy, trường hợp chiến sĩ công an có thương tích ở tỷ lệ dưới 11%, do 2 tội danh có khung hình phạt tương đương nên Lam Anh có thể bị xử lý về tội danh đang bị tạm giữ là Chống người thi hành công vụ.
Cùng với đó, căn cứ theo khoản 2, Điều 134 Bộ luật Hình sự 2015, nếu chiến sĩ công an bị thương tích và ở tỷ lệ trên 11%, cơ quan điều tra có thể chuyển tội danh đối với Lam Anh từ Chống người thi hành công vụ sang Cố ý gây thương tích…
CTV TVPL Bùi Văn Hải (Trung tâm TTLCC) – CTV TVPL Trần Ngọc Danh (Trung tâm TVPLMS)
